Takvim ve Zaman
Uzun zaman önce Yapı Kredi Yayınlarının Genel Kültür Dizisi vardı, tasarımlarına hayran kalıp serinin pek çok kitabını almıştım. Muhteşem resimleri olan cep boyutunda güzel ve örnek bir eğitim serisi idi. Bugünkü Wikipedia gibi ama çok daha güzel kuşe kağıda basılı ağaç kokusunu içine çekebildiğiniz kitaplardan. Seride "Yazı İnsanlığın Belleği" ise en güzel kitaptı tasarım ve içerik olarak.
Einstein'ın izafiyet teorisi bize zamanın göreceliğinin bilimsel olarak da mümkün olduğunu söyler. Hulâsa, herkes için her yerde aynı akmaz zaman. Yeni bir aya, güne, haftaya, yıla başlamak yeni bir başlangıç yapmak gibi gelir bize: bir tür tazelenme ve silkinme ihtiyacının hatırlatıcısı gibi... Oysa zaman döngüsel bir kavram. Yaşananlar farklı bu akış içinde ama döngü baki. Dairesel bir sonsuzluk içinde yeniden var olup yeniden yaşıyoruz. Deja vu. Bu sonsuz döngü içinde bir başlangıç noktası olmaz ise kaybolur gideriz zamanın girdabı içinde.
Bizler içine dahil olduğumuz batı geleneği ve müktesebatı gereği Gregoryen takvimini kullanıyoruz bu coğrafyada. 365 gün 6 saat ve küsurat saniyeler. Dört yılda bir mecburen 29 günlük Şubatlar yaşıyoruz artık yıl (leap year - diyor gavurlar) meselesi nedeniyle. Güce yaranmak ve yaslanmak isteyen saray tarihçileri Agustus gibi muktedir imparatorlara "güzellik yapıp", Şubattan gün çalarak eklemişler diğer aylara...
Oysa bu bize ait bir zaman algısı. Her yeni yıl girereken 31 Aralık'ta Sydney Köprüsü üzerinde havai fişek gösterileri olur televizyonlarda. Saatlerce önce birileri kutlamıştır yeni milenyumu. Oysa www.isotropic.org sitesine girince görürsünüz ki 2 Ekim 2022 başka bir şeydir başkaları için. 7 Tişri 5783 yılıdır Yahudilikte bugün ve 1444 yılındayız Hicri takvime göre Rebiullevvelin 6. günü... Koptik yıl 1739u gösterirken, Persler için bu gün Mehr 10, 1401i gösterir. Çinlilere göre ise 78inci siklenin 39uncu yılındayız.
Özetle biz zamana ne atfediyor isek öyle değer kazanan bir olgu bu. Yeni teknoloji çağı ile birlikte özlem duygusu da hızla tüketilir oldu artık: saniyeler içinde çift tıka dönmeyen görüldü mesajının yarattığı gerdirici trip tepkisi ile; aylarca askerdeki sevgilisinden gelecek mektubun zarfına dokunmayı bekleyen yavuklunun heyecanlı tebessümü arasında sadece yarım asır var...
Güzel bir miladınız olsun...
Yorumlar
Yorum Gönder