Nevfel Baytar

2023 için Verimli Çalışma Önerileri  1) Her gün, hafta ve ay için net, spesifik hedefler belirleyin. 2) Molalar ve boş zaman etkinlikleri için zaman içeren bir program oluşturun. 3) Büyük görevleri daha küçük, daha yönetilebilir parçalara ayırın. 4) Bir yapılacaklar listesi yapın ve önem ve son tarihlere göre görevlere öncelik verin. 5) Zaman kaybettiğiniz alanları belirlemek için bir zaman izleme aracı kullanın. 6) Telefonunuzu sessize alarak, bilgisayarınızdaki gereksiz sekmeleri kapatarak ve sessiz bir çalışma ortamı bularak dikkatinizin dağılmasını en aza indirin. 7) Günlük bir rutin oluşturun ve mümkün olduğunca buna bağlı kalın. 8) Egzersiz yaparak, iyi beslenerek ve yeterince uyuyarak fiziksel ve zihinsel sağlığınıza özen gösterin. 9) Belirli bir süre boyunca bir göreve odaklanmak ve ardından kısa bir ara vermek için Pomodoro Tekniğini kullanın. 10) Takipte kalmak için takvimler, alarmlar ve hatırlatıcılar gibi araçları kullanın. 11) Üretkenliği azaltabileceği iç...

Veda Vedaları sevmiyorum. Takvimleri de sevmiyorum.  Özellikle de 365 yapraklı olanları - saatli maarif takvimi gibi olanları özellikle. Şu an itibariyle tek bir yaprak kalmış olacak kalın tarih yazılı takvim denen bu yazılı defterlerde... Cep telefonundaki ajandalar gibi sonsuz bir döngüde değil bu tip eski usul takvimler. Bitiyorlar ve tükeniyorlar. Veda zamanı yani... Daha önce de takvim ile ilgili bir yazı yazmıştım. Takvimlerin döngüsü beni cezbediyor. Birbirini takip eden zaman dilimlerine anlam yüklüyoruz kullandığımız takvimler sayesinde. Bugün Türkiye'de kullandığımız Gregoryen tarzı miladi takvime göre 2023 yılına giriyoruz. Çok fazla anlam yüklediğimiz bir yıla çok az bir zaman kaldı.  Takvimler özünde iki amaç için kullanılıyorlar. Birincisi içinde bilmeden yüzdüğümüz zaman denen küresel ve dairesel mef'uma düz linear çizgisel bir anlam katmak ve duraklar belirlemek; ikincisi ise geriye dönük kayıt tutmak ya da ileriye dönük planlar yapmak için zamana ç...

Avatarcı Geldi, Hanım! Merak etmeyin James Cameron'un yönetmenliğini yaptığı serileşen ve ikincisi gösterimde olan (yoksa dijital olarak yaratılan mı desek?) sinema filminden bahsetmeyeceğim. Ya da Emy ödüllü üç - dört sezonluk ve 61 bölümlük eski çocuk çizgi film serisinden de bahsetmeyeceğim. Ya da onun filme aktarılan The Last Airbender - Son Havabükücü filmi de konumuz değil bu yazıda. Bunların hiç biri değil konumuz. Biraz daha derin - sosyal medya versiyonuna değinmek istiyorum aslında burada - işin yapay zeka ile üretilen bireysel selfie versiyonu ile ilgili kısmı ilgimi çekiyor şu aralar yaşanan zincir etki sonucu (İngilizce de "bandwagon effect" dedikleri viral olma etkisi...)     "Avatar" sözcüğü yeni bir kelime değil aslında.  Hint felsefesine dayanan bir geçmişi var. Köken olarak araştırınca; Sanskritçede ava; aşağı ve tar: iniş anlamına gelen sözcüklerin birleşiminden oluşturulmuş olup bilgi anlamına gelen Veda'nın gökyüzünden yeryüz...

Dövmeciniz Geldi  İnsanlar Neden Vücutlarına Dövme Yaptırıyor? Bu sabah yine hızlı hızlı sosyal medyada eski tabirle oradan oraya "zaplarken" ve görüntüleri tüketirken; karşıma bir dövme reels'ı çıkardı Instagram efendi. Aslında ikonlar ve logolarla ilgili bir tasarım veya bir tür çizim arıyordum. Ama IG algoritması karşıma İngiltere'deki bir dövme sanatçısının (serzeniş ile zannederim) bir kadın müşterisinin omuzuna ve biraz daha geniş bir alana yayılmış pek çok çiçek/ petal/ lotus deseni üzerinde nektar toplamaya çalışan ince uzun gagalı bir arı kuşu dövmesi paylaşımını gördüm. Çok estetik görünen (şimdilik!) siyah beyaz dövme resmine bakınca - oldukça geniş bir bölgede upuzun bir ameliyat kesiği çizgisi olduğunu fark ettim. Upuzun bir ameliyat kesiği. Çiçekler ve arı kuşu tasarımı ameliyat izini (muhtemelen mastektomi) çok estetik biçimde kapatmıştı.  Bu resim beni tekrar düşündürdü bir pazar sabahı. Uzun süredir yapılma ve yaptırma nedenini zaten düşün...

Masal özü itibariyle daha çok çocuklara yönelik anlatılan içinde de genelde gerçeküstü öğeler barındıran bir yazın türü (sözlük açıklaması değil tanımlama tamamen bana ait). Dede Korkut, Keloğlan, Grimm Kardeşler, Ezop, Andersen masalları en çok bilinenler. ODTÜ'de ELT bölümūnde okurken seçmeli ders olarak aldığım bir dersti Bütüncül Türk Budunbilimine Giriş (Ders kitabı Türkçe; ders anlatımı İngilizce idi!) Eleştirel bir bakış açısı kazandırmıştı ders bana edebî bakış anlamında.  Masal konusu bugün aklıma bağımsız sinemacıların önerdiği filmlerle ilgili bir web sayfasıyla karşılaşmam sonucu aklıma geldi. Pandemi sonrası sinema dünyasından çok uzaklaştığımı ve çok ama çok uzun süredir bir sinema salonunda film izlemediğimi fark ettim. Netflişk ve YouTube ve diğer aracı siteler zaten laptop ekranından film ihtiyacını fazlasıyla gideriyor. Bu hafta öğrencilerimle ünite ders konusu gereği rutin kitap okuma ve film izleme alışkanlığından bahsederken; üniversite öğrencilerinin de artık ...

Siyasette Neler Oluyor? Türk siyaseti ilginç bir yapıya sahip. Toplum mühendisliği denilen mekanizma vasıtasıyla - genelde de kapalı kapılar ardında faaliyet gösteren - farklı güç odaklarının bir araya gelmesiyle topluma bir akış ve yön kazandırmaya yönelik - satranç hamlelerini andıran bir takım hamleler yapılır. Bu hamleleri bazen (1) dünya siyasetine yön veren ve en üst düzeyde bölgesel arenada bilgiyi yöneten ve muhtemelen uzaklardaki  üst akıl, bazen (2) yerel siyasette partilere akıl hocalığı yapan ama asla ekranlarda görünmeyen fikir babaları ya da bazen (3) bizatihi güncel siyasi şartların oluşturduğu ve gündeme yön vermeye çalışan yerli (iktidar yada muhalefet kaynaklı) siyasetçilerin itmesi ve toplumsal ivmelendirmesiyle yönlendirilmiş hamleler ülke gündemini meşgul eder.  Zannederim Saraçhane'de gerçekleşen ve sosyal medyada çok yankı bulan ve "muhalif çoklu masayı" alevleyen bir girişim oldu - üstelik adalet erki işe müdahil edilerek. Yıllar önce, ...

Üç Açıdan Mutluluk Resmini Çiz Abidin-e Kanaatimce, bir insan, kendini çeşitli şekillerde memnun, mutmain ve mutlu hissedebilir. Ama yine de bunu üç geniş kategoride incelemek mümkün: bireysel - kişisel mutluluk, sosyal ve dostluk ortamında elde edilen mutluluk ve son olarak da manevi - ruhani - spiritüel veya inanç yoluyla gelen ve hayatımızın pek çok alanına sireyet edebilen ve şumüllenen daha da mücerret bir mutluluk.  Kişinin kendisini mütmain ve mutlu hissetmesinin kişisel yolları arasında bireysel hedef ve ilgi alanlarını - hobi sahibi olmak ve keyif verici faaliyeleri takip etmek (İngilizce tabirleri aklıma gelmişken araya yazayım - pursuing a goal), fiziksel ve zihinsel sağlığını zinde ve iyi tutmak (maintaining well-being) ve hayata olumlu bir bakış açısı (having a positive attitude) geliştirmeyi kapsadığını düşünüyorum. Bunu sağlamanın yolları arasında belki düzenli spor ve egzersiz yapma, kimileri için meditasyon, yoga veya dua ve ya ruha iyi gelecek biçimde ...

Oh be! Sayın Cumhurbaşkanımız Erdoğan, İsmailağa Cemaati’ne bağlı Hiranur Vakfı’nın kurucusu Yusuf Ziya Gümüşel’in 6 yaşındaki kızını evlendirmesiyle ilgili ilk kez açıklamada bulunmuş. (Haber tarihi ve saati: 21:17 - 12 Aralık 2022).  Açıklamaları doğrudan aktarayım: "Her şeyden önce günümüz şartlarında 13 yaşında nişan, 14 yaşında evlilik gibi bir durumu kabul edebilmemiz asla mümkün değildir. Hele hele daha küçük yaşlardaki istismar iddiaları tam bir faciadır. Mağdur, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığımıza başvurduğu andan itibaren kurumlarımız bu konuyu sahiplenmiştir. İçişleri Bakanlığımız tarafından yürütülen soruşturmanın ardından konu yargıya intikal etmiştir. .... .... Geçmişteki ihmaller ve eksikler de soruşturma kapsamında ele alınmış, gereken adımlar atılmıştır. Ülkemizde çocuklara yönelik taciz, tecavüz, reşit yaşa ulaşmadan evlilik gibi hususlardaki hassasiyetimizi biz kimseye sorgulatmayız." Sonuna kadar haklı açıklamalar. Zannederim kamuoyunu bu ka...

Dar Gelirli Olmak  Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati'yi seviyorum. Ekonomik olarak çok ciddi bir çöküş yaşadığımız bu günlerde, ne zamandır ülkenin ihtiyaç duyduğu gülme eksikliğini kapatıyor tek başına yaptığı açıklamalar ile... Türk siyasi tarihine mal olacak sözleriyle unutulmazlar arasında yer alacak. "Gözlerimdeki ışıltıya bak" gibi ülke bağlamından çok kopuk sözleriyle şimdiden literatüre geçti bile. Bunda elbette soyadının ve mimiklerinin büyük bir etkisi var. Biomorfolojik olarak zaten mütebessim göründüğü için pek bir şey yapmasına da gerek yok, ekranlarda eline tutuşturulan metni okuması bile yetiyor bazen. Daha önce, bakanın okuduğu çok felsefî ekonomik açıklama ile ilgili kısa bir yazı yazmıştım. Kimseyle ilgili siyasi bir yorum yapmaktan haz etmiyorum asla. Siyasi tahlil en son yapmak isteyeceğim bir şey. Zaten siyasetten uzak durmak için de çok ciddi çaba sarf ediyorum kendimi bildim bileli en az kırk yıldır. Ancak ve maalesef bakanın kend...

Yapay Zeka Tarafından Yazılan Kısa Öykü ve Çizdiği Resim YAPAY ZEKAYA VERDİĞİM ÖYKÜ KONUSU: Ey GPT bana bu konuda bir yazı yaz:  Hayata Stoacı bir bakış açısıyla bakan ancak güzel bir akşam üstü intihar etmek isteyen melek kanatlı bir Türk genci hakkında bir tren imgesi kullanarak kısa bir hikaye yaz bana. YAPAY ZEKANIN ÜRETTİĞİ KISA ÖYKÜ (8 SANİYEDE!) İstanbul'da güzel bir akşamdı ve hava, uzaklardan gelen kahkaha sesleri ve yakındaki bir trenin hafif takırtısıyla doluydu. Murat şehrin en yüksek binasının tepesinde durmuş, önünde uzanan güzel gün batımını seyrediyordu.  O diğerlerinden farklı bir adamdı, çünkü solmakta olan ışıkta altın renginde parıldayan bir çift meleğe benzer kanadı vardı. Murat bir Stoacıydı ve bu nedenle hayatın her biri bir önceki kadar anlamsız, gelip geçen bir dizi andan başka bir şey olmadığına inanırdı.  Uzun zaman önce yaşamanın anlamsız olduğu sonucuna varmıştı ve şimdi, bu güzel akşamda kendi hayatına son vermeye karar vermişti. ...

2030'lar, 40lar, Dünya ve Biz: Bizi Nasıl Bir Dünya Bekliyor? Eski antik çağlarda hemen her kralın, imparatorun, kayserin, firavunun, sultanın ve güçlü otorite, büyük zenginlik ve erk sahiplerinin danıştığı bir kahini / müneccimi / falcısı / danışmanı olurdu. Bunların bazıları biraz öte giderek, başka'alemler' ile bağlantısı ve ezoterik güçleri olduğunu iddia ederek - farklı bilgi kanallarından bilgi alabildikleri safsatası ile gelecekten haber (ç)aldıklarını söyleyen şarlatanlar olabileceği gibi, kendine bilimsel bir kisve giydirip gökbilimci - astronomi uzmanı olduğunu söyleyen aslında astrologlar/yıldız falcıları gibi düpedüz yalancılar da olabiliyordu. Bunlara inanıp savaş açan krallar olduğu yazılı tarihte... Öte taraftan Tevrat, İncil ve Kur'an da rüyalar üzerinden hüküm veren firavunlar mevcut. (Bakınız Musa ve Yusuf hikayeleri). Bugün müneccimlik/falcılık faaliyetleri farklı sosyal katmanlarda farklı düzeylerde yapılıyor. Nostradamus, Baba Vanga ve M...

İnkişaf ve İnşirah Yılı. Yeni Kararlar  Batı'da özellikle Ingilizce konuşulan ülkelerde yeni yıl ile birlikte her yeni yıla özel (Krismıs hediyeleşmesi haricinde) kararlar manifestosu vardır. Yeni yıla giriş bir tür yeni kararlar alma arefesidir. "New Year's Resolution" denilen ve Ingilizce öğretmenleri - özellikle gelecek zamanı (will & shall) öğretirken ya da daha kesin ve planlanmış gelecek zaman (going to) konusunu anlatırken bir tür anlatım konusu olarak kullanılan: "Bu yıl kilo vereceğim. Yeni bir dil öğrenmeye başlayacağım. Gitar kursuna gideceğim gibi"...  Zaman kavramı beni büyülüyor. Zaman değerlendirilmesi çok zor, harcanması çok kolay bir taraftan gündelik hayatımızda saniyesini ve yılını bir somut varlık olarak hissettiğimiz hem de soyut olarak göreli tükettiğimiz akışkan bir imgelem - muahayyile - sanki. Hayat ya da ömür dediğimiz şey ise zamansal olarak varlığını bilmediğimiz doğum öncesi ve ölüm sonrası iki sonsuzluk arasındak...

Yapay Zeka ve Biz Yapay zeka ve biz ve gelecek sorusuna cevaplar bulmak önemli şu günlerde. Yeryüzü distopik bilimkurgu filmlerinde gördüğümüz tarzda dünyanın robotlar tarafından işgal edildiği bir H.G. Wells "Rise of the Machines" senaryosu paralelinde karanlık bir geleceğe doğru gidiyor maalesef... Bunu söylememin temelde iki haklı nedeni var. Biri şu anda web üzerinden geliştirilmekte olan Chat GPT adıyla üçüncü nesil yapay zekaya dayalı bir yazılım - tahminimce açık kodlu ve çok ürkütücü bir yazılım (insanlardan ücretsiz veri toplamanın en iyi yolu insanın bir ürün haline getirilebildiği platformlar çünkü!).  Ulaşmak isteyenler için Türkçe de soru sorabilirsiniz. Merak edenler için link 🔗 burada: https://chat.openai.com/chat Kendi kendini geliştirebilen bir yazılım olduğu söyleniyor. Size ihtiyacınıza uygun biçimde çok farklı konularda fikir ve alternatif sunuyor ve inanılmaz bir hızda gözünüzün önünde oldukça düzgün grameri olan ve de neredeyse mükemmel cüml...

Cinsel İstismar, Pedofili ve Tarikat  Türkiye yine çocuk istismarının söz konusu olduğu insanlık dışı bir tarikat vakası faciası ile karşı karşıya. Üstelik de mağdur küçük bir kız çocuğu. İddialar mağdurenin altı yaşındaki gelinlikli fotoğrafının da paylaşılması ile daha da mide bulandırıcı bir hale geldi. Bu ülkede kadın olmanın, üstelik de hem kadın hem de çocuk olmanın maalesef ne kadar zor olduğunu görmüş olduk bir kez daha...  Öte taraftan, bu meş'um iddia, mağdurun 21-22 yaşlarında (ve hala evli olmayan) büyük kız kardeşleri tarafından bir Youtube video kanalında reddedilmiş. Gelinlikli çocuk fotoğrafının "başka bir etkinlik" için çekildiği ileri sürülmüş. Haberi biraz daha detaylı okuyunca mağdurun 13 yaşında nişan ve 14 yaşında iken de düğün ile evlendirildiği ve cemaati korumak için başka birini muayeneye sokarak sahte kemik yaşı tespit edilerek insanlık dışı bu zulmün legalize edilmeye çalışıldığı iddiaları ortaya çıkıyor.  Daha önceki bir yazımda ha...

Beş Kişinin Ortalaması Olmak  Kitaplarında mutluluk, motivasyon, bireysel disiplin, hayat felsefesi, başarı gibi kavramları irdeleyen Amerikalı (kişisel gelişim uzmanı) bir yazar olan Jim Rohn'a atfedilen - muhtemelen şu aralar sizin de sosyal medyada sıkça karşılaştığı bir sözü var. Bu söz üzerine çok düşündüm son zamanlarda. Aslında bu ortalamanın nasıl oluştuğu ve ortalamaya dahil edilen insanların nasıl seçildiği ve ifadede geçen sayının neye göre tespit edildiğine dair bir takım çekincelerim ve soru işaretlerim var, ancak buna rağmen konuyu irdelemeye çalışmakta fayda var bir kaç kategorik boyut üzerinden. İfade şu: “İnsan, en çok vakit geçirdiği beş kişinin ortalamasıdır.” İlk bakışta çok muhteşem bir tespit gibi duruyor. Gavurca tabirle; bir tür "vow effect" oluyor. Vay anasına diyorsunuz. Ben bunu düşündüydüm. Ya da keşke ben söyleseydim böyle havalı tespitleri. Arkadaş ortamı dost meclislerinde prim yapar bu laf. Ne bilgiymiş ama diyorsunuz. Ben bunu ...

Big Mac Endeksi  Neden Fakirleşiyoruz? sorusunun en önemli cevaplarından birisi zannederim enflasyon. Şu aralar hepimiz ciddi olarak bu canavarın alev püsküren nefesini hayatımızın her alanında hissediyoruz... Yiyecek, ulaşım, kira, vs... Çok da yakıcı bir biçimde üstelik. Çok eski - mevta bir siyasinin tabirle ifade edecek olursak; "mutfakta yangın var", tıpkı cebimizde eriyen paranın değerinde içinde yaşadığımız realitede olduğu gibi; hızla eriyor alım gücümüz (bkz. purchasing power)... Yaklaşık altı yıl belki de yedi yıl önce keşfettiğim ve sonrasında da bir ritüel gibi yemeye alıştığım keyifli bir menü vardı Kızılay'a yolum düştüğünde. Basit ve acil bir şeyler atıştırıp yemeğe kadar olan vakti geçirmek istediğimde - ayda bir kaç kez - tekrar ettiğim bir kaçamaktı bu. Masumane. Dürüm çiğ köfte (etsiz) ve ayrandan oluşan - tabiki simit ayran ikilisinin rakibi - olabilecek en sade (ve en ucuz) menü. Doymak için değil sadece keyif için aldığım aperatif bir tat...

Dünya Kupası "Dünya Kupası" denildiğinde kimsenin aklına voleybol, basketbol, hentbol, rugby ya da kriket 🏏 gelmez. Kupa kaldırmanın keyfi en çok futbolda dev stadyumlarda çıkartılır. Stadyumlar modern çağın arenaları ve futbolcular da gladyatörleridir. Yırtıcı aslan ve kaplanlar, kılıçlar, hançerler ve kalkanlar olmayabilir ama formaları ile birbirine kas kemik ve kazanma ruhu ile girmeye hazır iki takımın olması yeterlidir aynı savaş atmosferini izleyicilere aktarmak için. Savaşı takım ruhuyla harmanlayarak eğlenceli ve kârlı bir iş kolu haline getirmenin en kitlesel afyonvari aracıdır futbol... 3F'den birisi... Fado, fiesta ve elbette futbol.  Dünyada en çok sevilen ve oynanan spor olmasının en büyük nedeni ise takım rekabeti ve savaş ruhu. Genel olarak erkek-egemen dünyanın sevdiği kapışma ve karşılaşma ruhuna en uygun zemindir futbol sahası. Takımını destekleyen formaları içinde; binlerce tutkulu insanın hep birlikte oyuncuları motive ya da demotive etme...