Zaman Ötesi Aşklar

Zaman Ötesi Aşklar 

Tüm felsefi kavramlar içerisinde beni en çok büyüleyen kavram hep 'zaman' oldu galiba. Onu anlama çabası bile sözcüğün kendi içinde sarmalanmış ve gizli - yani zamanı anlama çabası bile 'zaman' alıyor.  

Stanford Üniversitesi Felsefe Bölümü tarafından ansiklopedik bir yayın olarak kaleme alınmış makalede yer alan 'zaman' kavramını farklı felsefi görüşler ve bakış açıları ile alan uzun didaktik yazıyı okuyordum sabah sabah. Zaman topolojisinden tutunda, fatalizme, oradan eternalizm ve zamanın çok katmanlı boyutluluğuna kadar farklı görüşleri anlatan yazının içeriğini algılamaya ve kavramaya çalışıyordum boşluk oluşan günüm içinde... Sırf akıp giden zamanımı daha verimli ve daha iyi değerlendirmek adına...

Bir taraftan bunu yaparken, diğer taraftan da kulağımda şarkılar çalınıyor özellikle içinde zaman geçen ve bilge şairlerin algısını yansıtan. Diğer tarafta, yeni satın aldığım kitaplarda yer alan zaman ve ötesine dair cümleler uçuşuyor kafamın içinde;  "Zamanın ötesinde zamansızlık vardır" gibi büyük lafları zihnim sindirmeye çalışıyor - demlenmesi ve tadının oturması için bile damla damla akarak süzülüp filtreden geçerken bile belirli bir zamana ihtiyaç duyan sertliği süt ile yumuşatılmış filtre kahvemi yudumlarken. Beynim kafeinin etkisine rağmen zorlanıyor, ben de şarkıya odaklanıyorum:

Sezen Aksu, "Gidiyorum" isimli şarkısının sözlerinde zaman için şöyle diyor: 

Zaman sadece birazcık zaman;

Geçici bu öfke, bu hırs, bu intikam

Acılarımız tarih kadar eski

Nefes alıp vermek misali olağan

Zaman sadece birazcık zaman

Son bulduğu yerde sevgiler bir tek an

Böyle benzer izler etrafında

Alışkanlıklarımız bile sıradan...

Daha öncede, defalarca zaman, takvim ve zaman kavramı ile ilgili deneme türünde yazılar yazdım. Zamanın döngüsel ve çizgisel (cyclical & linear) yapısını algılamaya çalıyorum - zamanının içinden geçip gitmekte olan diğer herkes gibi - ve elbette zamanı da kontrol edemeyen ama onun içinde hemhal olmuş ve zamandan bağımsız yaşayamayan ve ne kadar zamanı kaldığını bile bilmeyen bir fani olarak. 

Kavramsal olarak, muhtemelen de ölümün varlığını ve sonluluk kavramının içine doğmuş olmamız hasebiyle de olsa gerek, kaçınılmaz biçimde - ama bir taraftan da paradoksal biçimde zamanın bir başlangıcı ve bitimi olduğunu var sayıyoruz, tıpkı Abdürrahim Karakoç şiirinde çok sade biçimde denildiği gibi; 

Her nesnenin bir bitimi var ama,

Aşka hudut çizilmiyor, Mihriban...

Biyolojik ölümlülük henüz insan dediğimiz canlı türü ve basit yaşam formunun - özetle bildiğimiz hiç kulun ve hiç bir kimsenin kaçmayı başardığı bir tecrübe türü de değil. Ancak farklı yol ve biçimlerde de olsa zamanın ötesine geçmek mümkün. Bu yöntemlerden birisi de yazmak ve geride yazı, fikir, şarkı, şiir vb eserler bırakmak. Latincede denildiği gibi: "verba volant, scripta manent" yani "söz uçar yazı kalır"... 

Sevgi ve aşk gibi saydam, geçirgen ve soyut kavramları daha anlaşılabilir üç boyutlu materyal dünya algısı içinde kavramsallaştırabilmek adına aşk ve sevgiye dair şiir ve yazılar yazmak aşkınız için bir tür ölümsüzlük kapısı aralamak gibi aslında... Yani zihnin karanlıkta ve bilinmezlik içinde kalan gölgeli yerini ışıklı bir zemine çekme çabası aslında yaptığımız - unutulma ve yok olmanın ötesine geçme girişimi - en basit haliyle aşkı ölümsüzleştirmek için; aşk için, aşkın ötesine ve zamanın "diğer kıyısına geçme çabası" bizimkisi... Beyhude bir çaba da asla değil. 

Biliyoruz ki zamanın bir sahibi var. İşte o zaman gelip de bize ayrılan biyolojik süre tükenmeden ve geçici bedenî emaneti teslim etmeden evvel: zamanın ötesine geçmek ve oradan bu tarafa bakarak sevgiyi ve aşkı zamanın ötesine taşımak arzusu ile sevdiğine zaman üstü ve ötesi bir hediye vermek - en güzeli olabilir... 

Biz fanilerin tek çıkış yolu bu galiba. Leyla ile Mecnun'u, Romeo ve Juliette'i; Lavinia ve Mihriban'ı, Piraye ve  Monna Rosa'yı; Tomris Uyar'ı, Ayten'i ve Fahriye Abla'yı ne ölümsüz yapıyorsa - onu yapmak ve adına şiir, şarkı ve yazılar yazmak yeni ölümsüzler doğurabilir. 

Kimbilir belki de aşk kağıda sığar?